Europese conferentie

Verschillende nationaliteiten wisselen met elkaar kennis en ervaringen uit over interculturele geloofscontacten tussen kerken en migranten

Op 1, 2 en 3 september organiseerde Samen Geloven de Europese conferentie ‘Transforming monocultural churches into multicultural communities’. Kerkleiders uit Engeland, Duitsland, België en Nederland wisselden met elkaar uit hoe lokale kerken in hun land inspelen op hun multiculturele context en hoe de komst van migranten de kerk verkleurt en verrijkt..

Op de vraag waarom die uitwisseling zo belangrijk is, antwoord Marek uit Engeland met een lach: “We kunnen veel van elkaars kennis en ervaringen leren rondom dit thema. Interculturele gemeenschappen zijn zo belangrijk, het schaaft me in hoe ik ben en denk. Wanneer ik de rijkdom van interculturele geloofscontacten niet had meegemaakt, was ik een gekooid persoon geweest. Mijn begrip van de wereld en van mensen zou erg beperkt zijn. Het ervaren van verschillende culturen helpt om niet in een hokje te leven, juist ook wanneer het gaat om geloven en de kerk.”

Uitdagingen

Dat het vormen van interculturele geloofsgemeenschappen niet altijd vanzelf gaat, blijkt uit de ervaringen die met elkaar gedeeld worden. Er komen veel uitdagingen bij kijken. “Veel kerken verlenen wel diaconale hulp, maar vergeten te investeren in geestelijke contacten met migranten”, vertelt Faisal uit Duitsland. “Alleen diaconale hulp vult de gaten niet op. Er zijn zoveel geloofsvragen bij migranten. Daar ligt een rol in voor de kerk. Dat helpt migranten, maar zeker ook de kerk zelf. Het maakt je als kerk scherper en bewuster over relevante onderwerpen.” Tegelijkertijd kan het faciliteren van geestelijke contacten soms onwennig zijn. “We bezochten eens een dienst waarbij weinig contact plaatsvond tussen gemeenteleden en nieuwe bezoekers”, vertelt Faisal verder. “Na de dienst werd hier en daar een beleefd gesprekje gehouden, maar iedereen ging snel weer naar huis. Waar is dan de gelegenheid om vragen te stellen voor een migrant, die de dienst voor het eerst bezoekt? Hoe ontstaan dan verdiepende geloofsgesprekken? We gingen met de kerkleiders in gesprek en organiseerden een maaltijd na de dienst. De opkomst? Niet één gemeentelid. Ze waren het niet gewend. Het vertelt ons dat we duidelijk moeten uitleggen waarom we nieuwe dingen willen proberen en waarom het voor zowel de kerk als migranten belangrijk is om te investeren in geloofscontacten.”

“Ga de dialoog aan. Investeer tijd in elkaar om elkaar beter te leren kennen en naar elkaar te luisteren."

Boodschap voor de kerken in Nederland

Op de vraag welke boodschap ze kerken in Nederland zouden willen meegeven, antwoord Marek: “Ga de dialoog aan. Investeer tijd in elkaar om elkaar beter te leren kennen en naar elkaar te luisteren. We hebben allemaal vooroordelen over andere culturen en andere landen. Vaak is dat gebaseerd op iets dat we gehoord hebben en niet op onze eigen ervaringen.” Ook Eefje uit België noemt luisteren als advies: “Het is belangrijk om de conversatie op gang te brengen. Daarnaast is het goed om minder vanuit onszelf en meer vanuit anderen te denken. De focus van onze kerk in Gent is verschoven van ‘hoe bereiken we mensen?’ naar ‘hoe ontvangen we mensen?’ en ‘wat hebben we nodig om mensen te ontvangen?’”

Participeren

Veronica uit België voegt daar aan toe: “Wanneer je naar iemand luistert, leer je ook iemands sterktes en zwaktes kennen. Zo kun je elkaar een rol geven in de kerk in plaats van iemand in een hoekje te zetten.” Participatie is een belangrijk onderwerp binnen dit thema. “Migranten zijn niet een object van liefdadigheid, ze zijn gelijkwaardige broeders en zusters in Christus”, zegt Eefje. “Zoek daarom naar manieren om elkaars kracht en talenten te benutten.”

Verder lezen:

18. Andere motivatie

Verzin een activiteit die bij jouw specifieke motivatie past en mail die naar ons. Wie weet krijgt hij ook een plekje hier op de website!

17. Missionair

Leg contact. Organiseer een barbecue met een praatje over geloof. Start een geloofscursus zoals een Al Massira of een Alphacursus. Of begin met een bijeenkomst geschikt voor mensen van een bepaalde culturele achtergrond.

16. Kerkgebouw

Maak een tentoonstelling met vertegenwoordigers van alle hurende gemeenten. Verzamel foto’s van de activiteiten en leden van de verschillende kerken. Schrijf er teksten bij en hang het op in de centrale hal of bij de ingang of koffieruimte in het gebouw. Leer elkaar beter kennen tijdens een gezamenlijke viering.

15. Interesse in andere culturen

Bezoek een internationale kerk in je buurt. Ga in gesprek met de mensen daar. Wat zijn de overeenkomsten en wat de verschillen met wat je gewend bent? Wat kan je van hen leren? Hebben zij behoefte aan contact? Vraag een dorpsgenoot tijdens een gemeentebijeenkomst om iets van zijn of haar cultuur te delen. 

14. God beter leren kennen

Plan een kampvuuravond. Nodig christenen van verschillende culturele achtergronden uit. Doe een gespreksronde: wat is jouw favoriete bijbeltekst en waarom?  Of vraag wanneer mensen voor het laatst iets van God ervaren hebben en hoe dat voor hen was? Vraag mensen uit verschillende culturen om een getuigenis te delen in je kerkdienst.

13. Verjonging

Organiseer als kerk een kindermiddag waar je alle kinderen uit de buurt voor uitnodigt en speciaal kinderen uit andere culturen. Of regel een moeder-kind ochtend.

12. Groei

Nodig migrantenchristenen uit voor een themadienst en geef ze een rol in de liturgie. Zorg voor vertaling in je dienst. Ook hier past een gezamenlijke maaltijd.

11. Helpen

Kijk of je met je kerk de voedselbank kan helpen. Financieel, maar ook als vrijwilliger. Raak daar met mensen in gesprek. Of doe een kledingruil in je kerk na de dienst of zorg voor weggeeftafel.

10. Bewogenheid

Vraag mensen van een andere culturele achtergrond naar hun leven en hun familie. Luister aandachtig en zet het contact voort. Wees bereid om vriendschap te sluiten. Je kan ook gebed voor en met vluchtelingen organiseren. Of praktisch aan de slag via vluchtelingenwerk.

9. Gelijkwaardigheid

Gelijkwaardigheid. Kijk eens rond. Welke taak in je kerk zou jij samen met iemand van een andere cultuur kunnen uitvoeren? Wie kan je vragen om dat met jou te doen? Zorg ervoor dat dan niet jij de leiding hebt maar dat je die ander ruimte geeft om dat op te pakken.

8. Internationale oriëntatie

Verdiep je via internet en boeken in één van de culturen van mensen die in je buurt wonen. Leer wat woorden van hun taal. Maak kennis en vraag of je van hun eten mag proeven en wees geïnteresseerd in het land waar ze vandaan komen. Laat andere mensen profiteren van jouw kennis en ervaring en organiseer een toerustingsavond.

7. Mensgericht

Nodig mensen bij je thuis uit die een andere culturele achtergrond hebben of ga bij ze op bezoek. Luister naar hun verhalen en deel je eigen verhalen met hen. Start een verhalenproject.

6. Omgeving

Vorm een beeld van hoe je buurt nu samengesteld is qua bevolking. Cijfers kan je vinden op CBS. Welke etniciteiten zijn er en met welke heb jij of anderen uit de gemeente contact? Maak er een rapport van en deel dat met andere gemeenteleden of de kerkenraad. Overweeg een Samen Geloven traject.

5. Bijbel

Ga met een groepje mensen bidden voor de vreemdelingen en de mensen die er niet bij horen in jouw omgeving en bid om leiding wat jullie zelf concreet kunnen doen. Maak een welkomstpakketje voor nieuwe mensen die in je wijk komen wonen.

4. Verrijking

Ga samen met een interculturele groep een avond intercultureel bijbellezen. Deel met elkaar hoe het bijbelgedeelte jou raakt. Als het goed bevalt kan je natuurlijk een groep starten.

3. Sociale gerechtigheid

Kijk of je in je eigen kerk bewustwording kan bevorderen door een gespreksavond over racisme te organiseren. Of begin praktisch met het aanbieden van taalles in je kerk, of begin met het bezoeken van mensen in het AZC en vraag waar zij tegen aan lopen.

2. God's koninkrijk

Internationale muziekavond of sing-in organiseren. Bereid liederen voor uit verschillende talen en laat mensen uit andere culturen ook zelf liederen zingen of laten horen. Of bezoek een internationale kerk. Kijk ook eens bij motivatie 6

1. Inclusie

Kook een gezamenlijke maaltijd, die je samen opeet. Of organiseer een serie kookworkshops met eten en koks uit verschillende culturen. Nodig mensen uit voor de activiteiten van je kerk.